Om met de deur in huis te vallen: 83 procent van de Groningers en Drenten hebben vertrouwen - de meesten zelfs veel vertrouwen - in de naaste buren. Veel mensen, ruim vier op de vijf, laten rustig de sleutel van hun huis achter bij de buren. Veel buren helpen elkaar en houden een oogje in het zeil in de straat. Dit zijn de meest genoemde redenen voor het royale vertrouwen.

Noorderlingen hebben niet alleen vertrouwen in hun naaste buren, maar ook in andere mensen. De CBS-vraag ‘Denkt u, in het algemeen, dat de meeste mensen te vertrouwen zijn, of dat je niet voorzichtig genoeg kunt zijn in de omgang met mensen?’ wordt door 74 procent positief beantwoord. Mannen hebben net iets meer fiducie (5 procentpunt) in anderen dan vrouwen. Daarnaast neemt de mate van vertrouwen toe met de leeftijd. Zo geven zeven op de tien (69 procent) 30 t/m 49 jarigen een 6 of hoger, terwijl dit onder 70-plussers 79 procent is.

Het vertrouwen in de medemens uit zich in het resultaat dat zes op de tien (61 procent) aangeven dat bezorgers pakketjes bij de voordeur mogen achterlaten als er niemand thuis is. Er zit echter wel een grens aan de mate waarin men de medemens vertrouwt. Zo durft slechts 4 procent hun laptop wel even onbeheerd achter te laten in de trein als ze bijvoorbeeld naar de wc moeten.

Richting bedrijven en instellingen daalt het vertrouwen
Het zijn enkele resultaten van een onderzoek dat Dagblad van het Noorden de afgelopen weken liet uitvoeren naar het vertrouwen in de samenleving. Er komt uit naar voren dat het bepaald niet slecht gesteld is met het vertrouwen in mensen onderling. Wel is het zo dat lager opgeleiden minder vertrouwen hebben in anderen dan hoger opgeleiden.

Richting bedrijven en instellingen daalt het vertrouwen wel. En geloof in politiek Den Haag is er bijna niet, helemaal niet in Groningen.

In 2016 gebruikte schrijver en politicus Jan Terlouw (93) het ‘ touwtje uit de brievenbus ’ in DWDD als een verwijzing naar het wederzijdse vertrouwen onder de mensen in zijn jeugd. Het touwtje, waarmee de voordeur van buiten geopend kan worden, leek niet meer van deze tijd te zijn. Maar toch, 11 procent van de noorderlingen durft in 2024 nog steeds een touwtje uit de brievenbus te hangen.

Veel vertrouwen in collega's, de meester of juf en de huisarts
Met de achterdeur zijn Groningers en Drenten nog veel makkelijker. Als ze van huis gaan, doet 36 procent de achterdeur wel eens niet op slot. Hoe ouder men is, hoe minder geneigd is men dat te doen. Niet verrassend: in dorpen laten de bewoners de achterdeur vaker van het slot dan in een stedelijke omgeving.

Verder zet 19 procent van de Groningers en 22 procent van de Drenten niet altijd zijn of haar fiets op slot in de eigen woonplaats. Het verschil tussen stad en platteland tekent zich hierbij nog nadrukkelijker af: in niet-stedelijke gemeenten laat 27 procent de fiets wel eens onbeschermd staan, in de gemeente Groningen (volgens het CBS ‘sterk stedelijk’) stokt het cijfer op 11 procent.

Behalve in de buren, hebben Groningers en Drenten ook (veel) vertrouwen in hun directe collega’s (82 procent), de meester of juf van hun kinderen (respectievelijk 73 en 80 procent) en de huisarts (respectievelijk 84 en 87 procent). Lager opgeleiden hebben een stuk minder vaak vertrouwen (75 procent) in de mensen met wie ze werken, dan hoger opgeleiden (84 procent).

Helft van de noorderlingen vertrouwt op de NAVO
De politie krijgt het vertrouwen van tweederde van de noordelingen, terwijl de regionale media het moeten doen met het krediet van 57 procent van de inwoners. Dat betekent niet per se dat 43 procent de regionale media wantrouwt, want 30 procent heeft de keuze ‘neutraal’ aangevinkt (en 3 procent weet het niet). Van de Groningers en Drenten heeft een tiende weinig tot geen vertrouwen in de regionale media.

Wat in de resultaten opvalt, is hoe vaak er ‘neutraal’ aangevinkt is, vooral bij vragen over de regionale media en verschillende overheden. Volgens onderzoeker Robert Oosterbaan van Enigma Research, die de steekproef voor Dagblad van het Noorden uitvoerde, moet dit gezien worden als een keuze waarin niet duidelijk stelling genomen wordt. Het valt hem op dat er vaker voor ‘neutraal’ gekozen wordt bij onderwerpen die ‘verder van huis’ liggen. „Ik denk dat mensen dat lastiger in te schatten vinden.”

Het beeld in het onderzoek wordt somberder wanneer noorderlingen gevraagd wordt naar hun vertrouwen in overheden en de NAVO. De NAVO kan op het meeste vertrouwen rekenen: 49 procent. De eigen gemeente wordt door 47 procent van de noorderlingen gerust vertrouwd. De provincie heeft nog het krediet van 37 procent en de Europese Unie krijgt het vertrouwen van iets minder dan een derde.

Driekwart vindt politiek Den Haag te wispelturig
Let wel, dit betekent niet dat de rest van de noorderlingen deze overheden sowieso wantrouwt, want de groep ‘neutraal’ schommelt steeds rond de 30 procent.

Het vertrouwen in de kerk houdt evenmin over. In Friesland (28 procent) is het vertrouwen in de kerk groter dan in Drenthe en Groningen (18 procent). In de stad Groningen (14 procent) is het vertrouwen in de kerk het laagst.

Het absolute dieptepunt qua vertrouwen is voor politiek Den Haag . Slechts 11 procent van de Drenten en 8 procent van de Groningers geven aan vertrouwen te hebben in het landsbestuur. En maar liefst 67 procent heeft weinig tot geen vertrouwen in politiek Den Haag. ‘Neutraal’ kiest 23 procent. Politieke belangen wegen er soms zwaarder dan het algemeen belang, volgens 83 procent van de critici. Driekwart van hen vindt politiek Den Haag te wispelturig.

'Politici zijn vooral met zichzelf bezig'
Ook meermaals genoemd: ‘Hun eigen belangen wegen het zwaarst’, ‘Ze zijn meer met zichzelf bezig’ en ‘Te veel de waan van de dag’. Ook de ‘onbeschofte’ manier waarop Haagse politici met elkaar omgaan, knaagt aan het vertrouwen. Er heerst verder twijfel of ze wel kennis van zaken hebben, omdat ze niet gezien worden als ‘praktijkmensen’. Daarnaast vindt 46 procent dat de Tweede Kamer geen goede afspiegeling is van de samenleving.

In het onderzoek van de Leeuwarder Courant , Dagblad van het Noorden en Enigma Research zijn de antwoorden van in totaal 1700 mensen verwerkt, onder wie 462 Drenten en 569 Groningers. Het gaat om de resultaten van 30-plussers, omdat het aantal deelnemers onder de 30 jaar te klein was. Volgens onderzoeker Robert Oosterbaan wijkt de steekproef met Groningers en Drenten maximaal 3,1 procent af van de werkelijke situatie.